Κι όμως υπάρχουν παραμύθια που γίνονται πραγματικότητα, με νεράιδες και ξωτικά που εκπληρώνουν μαγικές και ξεχωριστές ευχές παιδιών 3 έως 18 ετών που νοσούν από κάποια σοβαρή ασθένεια. Αυτός είναι ο κόσμος του Make-A-Wish (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος).
Το Make-Α-Wish ιδρύθηκε το 1980 στο Phoenix της Αριζόνα, έπειτα από την εκπλήρωση της ευχής του μικρού Chris που είχε ως όνειρο ζωής να γίνει αστυνομικός. Από τότε έχουν εκπληρωθεί περισσότερες από 500.000 ευχές παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, ο μαγικός κόσμος του Make-A-Wish (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος) ιδρύθηκε το 1996 και η πρώτη ευχή παιδιού εκπληρώθηκε το 1997. Ήταν η ευχή του Ανδρέα, ο οποίος ήθελε να γνωρίσει την αγαπημένη του ομάδα, τον Ολυμπιακό. Έτσι κι έγινε… οι νεράιδες του Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος με μπόλικη νεραϊδόσκονη οργάνωσαν μια ξεχωριστή ημέρα για τον Ανδρέα. Μετά την εκπλήρωση της ευχής του, ο Ανδρέας είπε κάτι πολύ χαρακτηριστικό, που κυριολεκτικά περιγράφει και τον σκοπό του Οργανισμού: «όταν ένα απίστευτο όνειρό σου γίνεται πραγματικότητα, το όνειρο να γίνεις καλά έρχεται πιο κοντά». Το Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος ασχολείται αποκλειστικά με τον ψυχικό κόσμο των παιδιών και μέχρι σήμερα έχει εκπληρώσει περισσότερες από 2.800 ευχές, χαρίζοντας στα παιδιά ελπίδα πως τα όνειρά τους μπορούν να γίνουν πραγματικότητα! Μέσα από τη διαδικασία της ευχής, δημιουργούνται αξέχαστες εμπειρίες και αναμνήσεις τόσο στο παιδί όσο και στην οικογένειά του. Ο σκοπός μας είναι συγκεκριμένος: να γεμίσει δύναμη και χαρά το κάθε παιδί που παλεύει με μια πολύ σοβαρή ασθένεια, να πιστέψει στη ζωή και να την ξανακερδίσει!
Το Κάνε–Μια–Ευχή προσφέρει μια μοναδική εμπειρία ζωής και κάθε παιδί μπορεί να ζητήσει από τις νεράιδες την πιο δυνατή του ευχή. Οι κατηγορίες των ευχών είναι οι εξής: «εύχομαι να γίνω», «εύχομαι να αποκτήσω», «εύχομαι να πάω», «εύχομαι να συναντήσω» και «εύχομαι να ζήσω μια εμπειρία». Η δύναμη που αντλεί ένα παιδί, το οποίο αγωνίζεται ενάντια σε μια σοβαρή ασθένεια, όταν εκπληρώνεται η ευχή του είναι μεγάλη.
Το ταξίδι της ευχής και η ψυχολογική ενίσχυση ξεκινά, φυσικά, από την πρώτη κιόλας επικοινωνία μαζί μας, όταν το παιδί καλείται να σκεφτεί τη πιο βαθιά του επιθυμία. Μέχρι και την ημέρα της εκπλήρωσης, οι νεράιδες προσπαθούν με διάφορους μαγικούς τρόπους να είναι δίπλα του. Τόσο οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί, όσο και οι ίδιοι οι γιατροί των παιδιών τονίζουν τη θετική επίδραση της ευχής στην εξέλιξη της θεραπείας στην ψυχολογία του παιδιού που νοσεί και της οικογένειάς του, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η ευχή, είναι ένα πολύ προσεκτικά σχεδιασμένο ταξίδι, που συμπληρώνει την ιατρική θεραπεία των παιδιών, δίνοντας την ελπίδα, τη δύναμη και τη χαρά που χρειάζονται για να πολεμήσουν την ασθένειά τους.
Το 2015, το Make-A-Wish Israel διεξήγαγε μια έρευνα για να αξιολογήσει πως η εμπειρία μιας ευχής επηρεάζει την πορεία των θεραπειών παιδιών με σοβαρές ασθένειες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η εκπλήρωση της ευχής έδωσε ελπίδα και βελτίωσε την σωματική και συναισθηματική υγεία των παιδιών. Η ευχή μπορεί να κάνει το αδύνατο δυνατό, αντικαθιστώντας τον φόβο με την αυτοπεποίθηση, τη θλίψη με τη χαρά και το άγχος με την ελπίδα. Είναι κάτι μαγικό, που δεν προσφέρει στιγμιαία χαμόγελα. Αντίθετα, τα αποτελέσματά της είναι μακροπρόθεσμα τόσο για την σωματική όσο και για την ψυχική υγεία των παιδιών. Επιτρέπει στα παιδιά να ονειρευτούν ξανά και βλέπουν ότι ακόμα και το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό… και όταν το αδύνατο συμβεί μία φορά, όλα μπορούν να γίνουν, μέχρι και το πιο σημαντικό- να γίνουν καλά. Αυτός είναι και ο σκοπός της ευχής.
Τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης είναι παρόμοια μ’ αυτά προηγούμενων ερευνών. Τα παιδιά ευχής είχαν μεγαλύτερη ελπίδα για το μέλλον τους, περισσότερα θετικά συναισθήματα και καλύτερη ποιότητα ζωής συνδυασμένη με χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους. Τόσο τα παιδιά όσο και οι οικογένειές τους, σε όλο το ταξίδι της ευχής ένιωθαν χαρά, ευτυχία και ενθουσιασμό. Η διαδικασία της ευχής περιεγράφηκε ως μια πολύ θετική και μοναδική εμπειρία που ένωσε τα μέλη της οικογένειας. Ένιωσαν ξεχωριστοί και δημιούργησαν αξέχαστες αναμνήσεις. Τα παιδιά διεύρυναν τους ορίζοντές τους, μπήκαν στη διαδικασία να σκεφτούν διαφορετικά και να ξανά πιστέψουν στο μέλλον και στα όνειρα. Ήταν πιο αισιόδοξα, με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Σε δύσκολες στιγμές η ευχή έδινε δύναμη στους μικρούς μας ήρωες, οι οποίοι πλέον είχαν κάτι να περιμένουν, να ονειρεύονται και να οργανώνουν.
Μετά την εκπλήρωση της ευχής, τα παιδιά είχαν να θυμούνται και να συζητάνε κάτι. Αντίστοιχα, οι περισσότεροι γονείς ένιωθαν ότι είχαν μια δεύτερη οικογένεια, την οικογένεια του Make-A-Wish, η οποία με αγάπη και ανιδιοτέλεια εκπλήρωσε την πιο βαθιά επιθυμία του παιδιού τους. Η ευχή έχει σημαντική θετική επίδραση στις σχέσεις των μελών της οικογένειας. Όλοι μαζί έχουν κάτι κοινό και ευχάριστο να συζητάνε, να οργανώνουν, να ονειρεύονται… χαρίζει μια αίσθηση «κανονικότητας» στις οικογένειες. Πολλές οικογένειες, μετά την εκπλήρωση της ευχής, επαναξιολόγησαν την καθημερινότητά τους και άλλαξαν τις προτεραιότητές τους (Patel et al., 2018; Heath et al., 2019). Στη μελέτη του, ο Dr. Patel (2018) εξέτασε την ποιότητα ζωής και την συχνότητα υγειονομικής περίθαλψης των παιδιών που είχαν κάνει μια ευχή και μιας ομάδας παιδιών που δεν είχε κάνει. Τα παιδιά ευχής είχαν λιγότερες έκτακτες επισκέψεις στο νοσοκομείο και στο τμήμα επειγόντων περιστατικών. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών είναι πολύ ενθαρρυντικά και μπορούν να παρακινήσουν τους γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό, να εντάξουν το Κάνε- Μια- Ευχή στην ολιστική τους προσέγγιση στη θεραπεία. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κυρία Ιωάννα Λούκου, Διευθύντρια Τμήματος Κυστικής Ίνωσης στο Νοσοκομείο Παίδων Η Αγία Σοφία, «Από τη στιγμή που το Make-A- Wish ήρθε στο τμήμα μας και στη ζωή των παιδιών με Κυστική Ίνωση, οι άνθρωποί σας έγιναν και δικοί μας άνθρωποι. Γίναμε οι ίδιοι μάρτυρες της καταπληκτικής δουλειάς που κάνετε. Κάποια πράγματα, ίσως τα πιο σημαντικά στη ζωή, δεν περιγράφονται με λόγια. Φαίνονται και τίποτε δε μπορεί να κρύψει την αξία και την αλήθεια τους. Είναι το βλέμμα των παιδιών που λαμπυρίζει, όταν μιλούν για την εκπλήρωση της ευχής τους. Το χαμόγελο και η ευτυχία στο πρόσωπό τους, όταν μας διηγούνται με λεπτομέρειες τις υπέροχες στιγμές που έζησαν. Είναι τα λόγια των γονιών, που μας μιλούν με συγκίνηση, θαυμασμό και ευγνωμοσύνη για την απίστευτη δουλειά που κάνετε. Είναι το ήθος, η μεγαλοψυχία και η στάση ζωής των ανθρώπων σας. Είναι η δύναμη που παίρνουμε και εμείς από τη χαρά των παιδιών να συνεχίσουμε το δικό μας έργο. Για τα παιδιά μας δεν είναι μόνο το ταξίδι στο Βόρειο Σέλας, η πτώση με αλεξίπτωτο από αεροπλάνο, το να έχεις δικό σου άλογο και ένα σωρό άλλες απίθανες, μοναδικές ευχές που έχετε πραγματοποιήσει. Είναι πολλά περισσότερα. Είναι το δικαίωμα στο όνειρο, που χάρη σε σας, γίνεται πραγματικότητα και δίνει νόημα και αξία στην προσπάθεια και τον καθημερινό αγώνα που δίνουν αυτά τα παιδιά. Είναι η κινητήρια δύναμη που δίνει η εκπλήρωση της ευχής τους, να είναι όσο γίνεται καλύτερα για να μπορέσουν να ζήσουν τα όνειρά τους».
Μια ευχή, λοιπόν, δεν είναι απλά μια ευχή, είναι πολλά παραπάνω. Είναι το φως στο σκοτάδι. Είναι o τρόπος να ξαναγίνει ένα παιδί, παιδί, ξαναβρίσκοντας την παιδικότητα και την αθωότητα που χάθηκαν βίαια λόγω της ασθένειας. Είναι το κίνητρο να συνεχίσει να αγωνίζεται. Να γεμίσει ελπίδα. Είναι στήριξη για την οικογένεια που βλέπει ξανά στα μάτια του παιδιού, πηγαία, αυθεντική χαρά. Είναι αναπόσπαστο μέρος του ταξιδιού για τη θεραπεία, καθώς έρευνες καταδεικνύουν ότι τα παιδιά των οποίων οι ευχές εκπληρώνονται, μπορούν να ανακτήσουν τη σωματική και συναισθηματική τους δύναμη. Είναι η έμπρακτη απόδειξη ότι όλα είναι δυνατά. Ακόμα και το πιο μεγάλο, το πιο σπουδαίο… να γίνουν καλά!
Από την κ.Τζιλή Ευαγγελία
Υπεύθυνη Οικογενειών Make-A-Wish (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος) Ψυχολόγος, MSc Ψυχολόγος Υγείας, Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια